Była raz sobie matka, która bała się powiedzieć dziecku, że nie może mu czegoś kupić. Bała się nie dlatego, że dziecko będzie płakać i kłaść się na podłodze w sklepie. Jej obawy były znacznie bardziej poważne. Obawiała się, że odmawiając odsłoni przed dzieckiem dwie straszne, w jej mniemaniu, prawdy. Pierwszą o biedzie, a drugą o braku swojej zaradności życiowej. Nie lubiła chodzić z dzieckiem na zakupy, bo wracała uboższa o źle wydane pieniądze, a bogatsza o poczucie winy i frustrację. Nieumiejętność wybrnięcia z tej sytuacji miała przynajmniej dwie negatywne konsekwencje. Dziecko wzrastało w poczuciu finansowej bezkarności i nieświadomości ekonomicznej sytuacji swojej rodziny, a matka zapędzona w przysłowiowy kozi róg miała coraz niższe poczucie własnej wartości.

Poza tym na co dzień owocowało to dialogami w rodzaju: – Możemy pojechać na wycieczkę do …? – No, nie wiem … Taka wycieczka kosztuje n-tysięcy. – No ale chyba mamy tyle?!

W zasadzie sytuacja taka jak ta, może dotyczyć każdej rodziny, nawet tej względnie zamożnej. Pozostaje tylko kwestia kwot, którymi będziemy operować. Oczywiście prędzej czy później problem rozwiązuje się trochę sam. Dziecko dorasta i orientuje się, że zamek jest zbudowany na piasku, a fundamenty są liche.

Dlatego, jeśli miałabym odpowiedzieć na pytanie zawarte w tytule – moim zdaniem jak najwcześniej. Nie ma innego sposobu jak stanięcie przed dzieckiem w całej tej swojej, niewygodnej czasem prawdzie. Nawet wtedy, kiedy boimy się, że nasza zaradność życiowa, mało tego – cała nasza osoba, będzie postrzegana przez dziecko poprzez filtr niedostatku pieniędzy w domu. Nawet jeśli uważamy, że naruszymy tym poczucie bezpieczeństwa dziecka. Nie ma innego sposobu ocalenia fundamentalnego zaufania do nas – jako rodziców, niż mówienie dziecku prawdy od samego początku.

Photo by Fabian Blank on Unsplash