Kamishibai (jap. kami – papier, shibai – sztuka) w dosłownym tłumaczeniu oznacza teatr na papierze, a inaczej nazywany jest  teatrem obrazkowym lub ilustracji. Jest to sposób opowiadania, czytania wywodzący się z Japonii. Podstawowym rekwizytem są kartonowe plansze z obrazkami i tekstem (w rozmiarze 37×27 cm). Ich prezentacji i wygodzie narratora służy drewniany lub kartonowy parawan – skrzynka z otwieranymi drzwiczkami i okienkiem z przodu (dla publiczności) oraz z tyłu (dla opowiadającego). Z przodu karty osadzonej w ramie jest ilustracja, a z tyłu tekst i podgląd ilustracji. Pozornie nieistotna w tym wszystkim drewniana oprawa, skupia na sobie uwagę i tworzy przestrzeń w której rozgrywa się akcja.

 

 

Na czym polega wyjątkowość Kamishibai

Czymś, co mnie uderza w Kamishibai, jest refleksyjny charakter opowieści. Składa się na to forma, jako sposób prezentacji, tekst i ilustracje, które współgrając razem, wymuszają niejako na uczestnikach wyciszenie i koncentrację. Trudno byłoby teatrem obrazkowym prezentować treści komiksowe, dynamiczne, stawiające na „dzianie się” i tego dzieci mają przeważnie aż nadto. Kamishibai świetnie wchodzi w lukę, jest czymś więcej niż książką, bo mamy towarzysza w poznawaniu zawartości, interpretatora i dużą swobodę „snucia myśli” wokół prezentowanych treści – których nie musimy samodzielnie czytać. Jednocześnie  oferuje nam coś innego niż film, bo jest wspólnym, zaangażowanym spędzaniem czasu. Kamishibai nie musi jednak być smutny i bardzo statyczny. Jest tam spore pole do popisu dla narratora, który może wykraczać przecież „poza ramy”.

 

 

 

Co nam daje zabawa papierowym teatrem

Jest świetnym sposobem zagospodarowania wolnego czasu. Może być oryginalnym przerywnikiem dziecięcych zabaw i imprez urodzinowych, pomagającym odnaleźć się dzieciom o spokojniejszej naturze, a wyciszyć tym o dynamicznej. Sprawdza się jako godne zastępstwo książki czytanej większemu gremium, zwiększając dostępność ilustracji.

Dużą wartością i potencjałem jaki może dać nam obrazkowy teatr, jest tworzenie historii. Jeśli mamy dziecko, które lubi rysować, albo opowiadać, to ta niezobowiązująca forma pojawiających się zdarzeń na kolejnych kartach, może inspirować do wymyślania dalszego ciągu. Często dzieci próbują napisać „książkę” i pewnie równie często się do tego zniechęcają. Tworzenie opowieści małymi krokami, z jednocześnie z imponującym efektem końcowym, może okazać się dobrym pomysłem.

 

 

Kiedy opowieść zaczyna żyć

Oglądanie teatru ilustracji, przypomina mi trochę klimatem bajki na kliszach wyświetlane przy pomocy epidiaskopu. Miało to dla mnie niesamowity urok, zwłaszcza w długie zimowe i jesienne wieczory. Nie wiem na ile współczesne dzieci, które posmakowały bajek animowanych na wysokim graficznym i technologicznym poziomie, potrafią zwolnić do jednej „klatki” pojawiającej się co parę minut. Może okazać się jednak, że to wcale się nie wyklucza. Bo przecież dzieci nadal lubią jak ktoś im czyta i nadal lubią oglądać książki.

 

Wszystko co może okazać się przydatne w przygodzie z Kamishibai, w Polsce oferuje wydawnictwo Tibum. Możemy kupić drewniane parawany, bajki do opowiadania, specjalnie przygotowane do wystawienia w teatrzyku, kołatki, papier w odpowiednim formacie, a nawet wziąć udział w warsztatach.

Zdjęcia pochodzą ze strony Kamishibai by sieteleguas